AVT2732.pdf part of Thailand adp-150cb AVT2732.pdf, Áëîê ïèòàíèÿ, çàðÿäêà äëÿ íîóòáóêà. text manual preview

Text preview for : AVT2732.pdf part of Thailand adp-150cb Áëîê ïèòàíèÿ, çàðÿäêà äëÿ íîóòáóêà.

Back to : AVT2732.pdf | Home

H

Projekty AVT

2732

Przetwornica do CAR-A UDIO
Jak wiadomo, w instalacji samochodowej dostpne napicie wynosi maksymalnie 14,4V, co pozwala z mostkowej kocówki mocy uzyska teoretycznie 25W na 4. Zblionymi mocami dysponuj obecne nowo- czesne radia samochodowe. eby uzyska moce wiksze, potrzebne jest wysze napicie zasilania. Prezentowany uklad sluy do pod- niesienia napicia typowej instalacji samo- chodowej do poziomu umoliwiajcego osignicie mocy ponad 200W przy podlcze- niu typowej kocówki mocy lub kilku. zystorów mocy MOSFET. Po stronie wtórnej znajduje si mostek z szybkich diod prostow- niczych i zespól kondensatorów filtrujcych. Uklad, mimo prostoty konstrukcji, posiada oryginalne zabezpieczenie prdowe oraz nad- i podnapiciowe, które przyczyniaj si do bezpieczestwa drogiego samochodu.

Tajemnice TL494
Jest to ko roboczy elektroniki impulsowej, wic warto opisa nieco jego budow wew- ntrzn. Zna go kady zagldajcy do zasila- cza od komputera PC, glównie pod oznacze- niem KA7500. Budow wewntrzn widzimy na rysunku 1. Zasilanie w zakresie 8-40V podajemy na nók 12-plus i 7-minus. Sercem kostki jest generator, którego czstotliwo w zakresie 1-300kHz ustalamy za pomoc elementów RC podpitych do nóek 5 i 6. Nastpnie sygnal w postaci pily podawany jest na wewntrzny komparator i porównywa-

Opis ukladu
Przetwornica sklada si z kilku zasadniczych czci. Glównym elementem odpowiedzial- nym za podniesienie napicia jest transforma- tor impulsowy, który do dzialania potrzebuje napicia zmiennego, a jest ono wytwarzane w ukladzie sterownika TL494 z dolczonymi elementami wykonawczymi w postaci tran-
Rys. 1 Budowa wewntrzna TL 494

ny z napiciem z dwóch wzmacniaczy bldu, których wejcia dostpne s na nókach 1, 2 i 15, 16 oraz wyjcie do kompensacji na nóce 3. Warto wspomnie, e budowa tych wej umoliwia prac wzmacniacza z napiciami wejciowymi, poczynajc od 0V. Z wyjcia komparatora sygnal trafia do ukladu wew- ntrznego przerzutnika i w postaci dwóch tranzystorów (kady 250mA max.) wyprowa- dzony jest na zewntrz przez nóki 8, 9 oraz 10, 11. Takie rozwizanie jest bardzo uniwer- salne i mona na wiele sposobów konfiguro- wa stopie wyjciowy, uzyskujc do 0,5A prdu wyjciowego z samej kostki lub podl- czy dodatkowe tranzystory mocy. Ciekaw wlaciwo ma nóka 13 sterujca prac stop- nia wyjciowego. Przy podaniu na ni stanu wysokiego (5V) stopie wyjciowy pracuje na przemian np. do sterowania naszej przeciw- sobnej przetwornicy. Gdy podamy stan niski (0V), tranzystory wyjciowe bd wlczane

E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h

13

Projekty AVT
równoczenie, co przy ich polczeniu równo- leglym daje nam do 0,5A prdu wyjciowego np. do zasilacza malej mocy. Warto wspom- nie, e przy tym trybie czstotliwo pracy jest taka sama jak generatora, natomiast przy trybie pracy naprzemiennym - trzeba podzie- li j na dwa. W strukturze ukladu zawarto jeszcze konieczne ródlo napicia odniesienia o wartoci 5V, majce wyprowadzenie na kocówce 14. Wyprowadzenie 4 sluy do mikkiego startu, czyli powolnego zwiksza- nia wspólczynnika wypelnienia przy wlcze- niu zasilania. Zainteresowanych szczególami odsylam do not katalogowych tego ukladu. przekladni transformatora. Tam napicie jest prostowane za pomoc diod D8-D11 i wygla- dzane kondensatorami C13-C16. Dalej na- picie wyjciowe podlczamy do posiadanej kocówki mocy. Przetwornica zasilana jest za porednictwem przewodu prdowego podl- czonego do wejcia BATTERY. Napicie trafia bezporednio na kondensatory C3, C4 i uzwo- jenie transformatora. Zasilanie samego ste- rownika czerpane jest bezporednio z wyjcia REMOTE radia samochodowego, gdzie w chwili jego wlczenia pojawia si 12V. Po wylczeniu radia przetwornica wylcza si, oszczdzajc tym cenny prd akumulatora. ciowego umoliwiajcy prac przetwornicy tylko w zakresie napi 10-15V, co chroni akumulator przed pelnym rozladowaniem. Najciekawszym jednak ukladem jest uklad zabezpieczenia prdowego oparty na pomia- rze spadku napicia na rezystancji wlczo- nych tranzystorów MOSFET. Sklada si z diod D5, D7, które sumuj sygnal sterujcy bramkami MOSFET-ów, a nastpnie za pomoc R17, R18 kieruj go do diod D4, D6 podpitych do drenów MOSFET-ów. W punkcie polczenia tych elementów uzys- kuje si sygnal prostoktny o amplitudzie odpowiadajcej wartoci prdu plyncego przez tranzystory MOSFET powikszony o stale napicie przewodzenia diod D4, D6. Nastpnie sygnal ten jest filtrowany za pomo- c filtra dolnoprzepustowego R7, C5 i podany na wejcie wzmacniacza bldu kostki TL494. Jest on skonfigurowany za pomoc R12, R14 jako komparator-zatrzask, którego napicie zadzialania ustalamy za pomoc potencjomet- ru montaowego P1. W chwili, gdy prd prze- kroczy warto dopuszczaln, napicie na kocówce 1 bdzie wiksze od ustalonego napicia na kocówce 2, wewntrzny wzmac- niacz bldu zatrzanie si dziki R14 w stanie wysokim i na wyjciu pin 3 pojawi si napi- cie ok. 5V. Wylczy ono przetwornic i zgasi zawiecon zielon diod LED1 oznaczajc prac, a zawieci czerwon, sygnalizujc przecienie w ukladzie. Bdzie to trwalo do czasu ponownego uruchomienia ukladu.
Rys. 2 Schemat ideowy

Budowa przetwornicy
Schemat ideowy przedstawiony jest na rysunku 2. Zawiera opisan kostk TL494 pracujc na czstotliwoci ok. 40kHz (C8, R16) w ukladzie przeciwsobnym z maksy- malnym wspólczynnikiem wypelnienia. Tran- zystory wyjciowe pracuj w ukladzie wtórni- ków emiterowych z kolektorami podpitymi do zasilania - nóki 8, 11. Emitery za pomoc R2, R3 steruj bramkami tranzystorów MOS- FET. Dodatkowo znajduj si tam wtórniki emiterowe T3, T4, poprawiajce szybko rozladowania bramek tranzystorów MOSFET T1, T2. Tranzystory te kluczuj uzwojenie pierwotne transformatora mocy, wywolujc w nim zmienne pole magnetyczne, które to zmiany s transformowane na wtórn stron z odpowiednim powieleniem zalenym od

Zabezpieczenia
Zadanie sterownika TL494 sprowadza si tylko do generacji impulsów prostoktnych i móglby kto powiedzie, e mona to wyko- na na kilku bramkach C-MOS, co niektórzy robi. Jednak opisywana kostka, mimo bardzo niskiej ceny (ok. 2 zl), umoliwia dodanie kilku ukladów poprawiajcych niezawodno pracy przetwornicy. Pierwszym udogodnie- niem jest mikki start zrealizowany na kon- densatorze C6 i rezystorze R15, dziki niemu napicie wyjciowe przetwornicy ronie powoli podczas startu, a elementy prdowe nie s naraone na chwilowe przecienie. Nastpnie dzielnik skladajcy si z rezysto- rów R8, R9, R11 wraz z T5 i wejciem wzmacniacza bldu (pin 16 kostki TL497) tworz uklad zabezpieczenia nad- i podnapi-

14

E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h

Projekty AVT
Kondensator C1 w chwili wlczenia przez podanie duego napicia na nók 2 wylcza uklad czujnika prdu w momencie startu prze- twornicy. Takim ukladem mona mierzy bar- dzo due wartoci prdu bez stosowania klo- potliwych szeregowych rezystorów. Ze wzgldu na rozrzut rezystancji tranzystorów MOSFET i ich duej zmiennoci w funkcji temperatury oraz dodajcy si do tego rozrzut napicia przewodzenia diod D4, D6 - uklad nie jest precyzyjnym narzdziem pomiaro- wym, lecz detektorem przecienia. W ukla- dach bardzo duej mocy dobre efekty przyno- si pomiar spadku napicia na ciekach doprowadzajcych mas zasilania. indukcji w rdzeniu s do klopotliwe, a mona to zrobi w uproszczony praktyczny sposób. Wystarczy nawin na posiadany rdze pewn liczb zwojów uzwojenia pier- wotnego i podlczy do ukladu. Do tego testu nawijamy tylko prowizoryczne uzwojenie pierwotne i moe by ono nawinite cienkim drutem. Najprociej wykona je z elastycznej tamy dwuprzewodowej, wtedy bez klopotu moemy dowin lub odwin jeden zwój. Pobór prdu przy zasilaniu 15V nie powinien przekracza 200mA, a rdze po kilku minu- tach pracy moe by co najwyej lekko ciep- ly. Jeli rdze nadmiernie si grzeje lub pobiera wikszy prd, to trzeba zwikszy liczb zwojów. Mona te zwikszy czstot- liwo pracy przetwornicy przez zmniejsze- nie wartoci C8 i/lub R16. Liczb zwojów uzwojenia wtórnego obliczamy z przekladni transformatora. W skrócie przypomn, e napicie wyjciowe bdzie tyle razy wiksze od wejciowego, ile razy wicej jest zwojów w uzwojeniu wtórnym w stosunku do pierwotnego. Z prdem jest odwrotnie, bdzie tyle razy mniejszy. rednice drutów nawojowych najlepiej wybra jak najwiksze, aby tylko zmie- cily si na rdze. Uzwojenie pierwotne nawijamy oczywicie grubszym drutem, bo plynie przez nie wikszy prd. Niektórzy pewnie zechc nawin kilkoma drutami jed- noczenie, eby bylo latwiej i eby zmniej- szy efekt naskórkowego przeplywu prdu i slusznie. Trzeba pamita, e przekladni trafa liczymy dla maksymalnego napicia wejciowego - czyli 15V, które po przetrans- formowaniu bez obcienia wyjcia da nam warto maksymaln. Jest ona wana ze wzgldu na maksymalne napicie pracy pod- lczonej kocówki mocy i kondensatorów fil- trujcych oraz napicia przebicia diod pros- towniczych. Napicie pod obcieniem na pewno spadnie, a jakie ono bdzie, zaley ju od wykonania trafa i od wspólczynnika wypelnienia impulsów sterownika TL494, który nie jest najlepszy, bo jego maksimum to 80-90%. Jeli kto bdzie wykonywal prze- twornic do np. czterech kocówek mocy, warto wspomnie o maksymalnym prdzie zastosowanych diod prostownika. Wykorzys- talem do tego celu popularne i tanie diody typu BY500 (GI) o parametrach 5A 600V 200ns i obudowie (DO201), która ma wypro- wadzenia osiowe, przez co nie trzeba monto- wa jej na radiatorze. Specjalnie dla duych prdów pola lutownicze zostaly powielone i mona zastosowa osiem takich diod pol- czonych parami równolegle. Trzeba te wspomnie, e nie tylko te diody i trafo decy- duj o mocy wyjciowej, ale wanym elemen- tem s take tranzystory mocy MOSFET. W tabelce 2 podane s orientacyjne moce i zalecane do nich tranzystory. Parametry tranzystorów nieco róni si w zalenoci od producenta i trzeba pamita, e rozgrzanie tranzystora do temperatury ok. 100C powoduje dwukrotne zwikszenie jego rezystancji. Tranzystory oczywicie naley umieci na odpowiednim radiatorze. Pojem- no filtrujca na wyjciu (C13-C16) to mini- mum 2*1000µF na kade 100W mocy, a w zasilaniu (C3) 1000µF/100W i powinny by to dobre kondensatory elektrolityczne. Naj- bardziej grzeje si C3 ze wzgldu na due prdy. Przetwornica zostala zaprojektowana na moc ok. 200W, wydaje si jednak, e osignicie ok. 400W powinno by realne. Najprawdopodobniej tylko zaawansowani sobie z tym poradz, bo mimo duego rdzenia i zastosowania najlepszych tranzystorów - ich liczba w ukladzie wynosi tylko dwa. Ze wzgldu na uproszczony uklad sterownika pojawi si problem ze sterowaniem bramek o bardzo duej pojemnoci.

Transformator impulsowy
Najbardziej nielubianymi elementami ukla- dów s elementy indukcyjne, a to ze wzgldu na klopotliwe ich wykonanie. Postaram si wytlumaczy, jak w prosty sposób wykona taki transformator z czci z demobilu. Naj- bardziej przydatne bd tu transformatory z rozebranych zasilaczy komputerów PC. Jed- nak nie wszystkie rdzenie si nadaj! Nadaj si te, w których przetwornica pracuje w ukla- dzie push-pull, czyli tam, gdzie s dwa tran- zystory mocy i najczciej sterownik TL494 (KA7500). Nie nadaj si do tego celu rdzenie ze starych zasilaczy opartych na kostkach serii UC3842, które posiadaj szczelin. A wic transformator powinien by na rdzeniu zamknitym (bez szczeliny) wykonanym z ,,ferrytu mocy" (nie myli z rdzeniami prosz- kowymi). ,,Ferryt mocy" to np. polferowski F807, Philips np. 3C85, 3C90, 3F3, Siemens np. N27, N41, N67. Rdzenie takie posiadaj du warto AL=2000-4000. Od wielkoci rdzenia zaley moc maksymalna, któr moe- my uzyska. Idealnym rdzeniem bylby stoso- wany we wzmacniaczach firmowych rdze piercieniowy, jednak jest on trudno dostpny. Zamiast niego moemy posluy si do latwo dostpnymi rdzeniami serii ETD. W takie rdzenie wyposaone s wspomniane zasilacze komputerowe i jest to najczciej rdze przypominajcy ETD34, a znajdziemy go w zasilaczach o mocy 200-300W. Do naszych celów wystarczy krótka praktyczna tabela 1, pomagajca oszacowa, co z danego rdzenia moemy uzyska oraz okrela mini- maln liczb zwojów uzwojenia pierwotnego dostosowan do opisywanego ukladu. Podane liczby zwojów s przyblione i na pewno nie zaszkodzi ich zwikszenie, jednak czym mniej nawijamy, tym mamy mniejsze straty w uzwojeniu. Teoretyczne obliczenia
Tabela 1

Tabela 2

Monta i uruchomienie
Pokazana na rysunku 3 plytka drukowana zostala zaprojektowana tak, aby bez klopotu kady mógl j wykona w domowych warun- kach. Ze wzgldu na due prdy dobrze wykona j na grubej miedzi 70-105µm. W przypadku standardowego laminatu 18-35um trzeba odpowiednie cieki pogru- bi kawalkami przewodów. Monta wykonu- jemy wedlug ogólnych zasad, czyli najpierw elementy plaskie, jak zworki, rezystory, ko- czc na elementach duych - jak kondensato- ry, na koniec - sam transformator impulsowy. Uruchomienie najlepiej przeprowadzi na zasilaczu regulowanym, obciajc przetwor- nic prdem kilkunastu mA np. za pomoc rezystorów i diod wieccych, które bd syg- nalizowa nam pojawienie si napicia na wyjciu. Po podaniu zasilania na wejcie BATTERY i REMOTE przetwornica powinna od razu dziala. Pobór prdu nie powinien przekracza 200mA dla BATTERY i 50mA dla REMOTE. Na wyjciu powinno pojawi si napicie zgodne z napiciem wejciowym pomnoonym przez przekladnie transformatora. Zmieniajc napicie wejciowe od 9 do 16V, moemy zaobserwowa zmiany napicia na wyjciu oraz wylczanie si przetwornicy przez uklad zabezpiecze nad- i podnapicio- wego. Dalej pozostaje nam podlczy posiada- n kocówk mocy i wypróbowa dzialanie caloci. Do dokladnego pomiaru mocy nie- zbdny bdzie zasilacz 12-15V o mocy zale- nej od mocy samej przetwornicy. Najprociej

E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h

15

Projekty AVT
bdzie jednak podlczy typowy akumulator samochodowy lub dobry akumulator elowy 12V o pojemnoci min. 12Ah. Potencjomet- rem P1 ustawiamy próg zadzialania zabezpie- czenia prdowego, tak eby zabezpieczenie nie zalczalo si podczas maksymalnego wysterowania wzmacniacza. Bezpiecznik dobieramy do mocy przetwornicy i umiesz- czamy na kablu zasilajcym albo w oprawce, w obudowie calego ukladu.

Uklad modelowy
Zostal wykonany do wspólpracy z dwoma scalonymi kocówkami mocy TDA7294. Trafo na rdzeniu ETD34, uzwojenie wtórne nawinite jako pierwsze 2*12 zwojów DNE1,3 i pierwotne nawinite na nie 2*5 zwojów 3*DNE1. MOSFET-y to 2*IRFZ44, czstotliwo pracy 40kHz. Moc wyjciowa wyniosla przy napiciu 14,4V i obcieniu 4: 1*85W i 2*75W, a napicie wyjciowe przetwornicy ±34V (bez obcienia) i ±32V przy wysterowanym jednym kanale oraz ±30V przy wysterowaniu dwóch kanalów. Napicie zasilania 12V dalo wyniki: 1*61W, 2*53W i napicia odpowiednio ±28,5V, ±26,5V i ±25V. Sprawno przetwornicy przy obcieniu moc 230W (rezystor 16) wyniosla a 94%, pobór mocy ze ródla zasi- lania wyniósl wtedy 245W. Z tego wida, e tylko 15W wydzielane jest w postaci ciepla i jest to glównie cieplo z diod prostownika. A wic tranzystory MOSFET nie potrzebuj zbyt wielkich radiatorów. W celu zasilania czterech kocówek TDA7294 potrzebny bdzie nieco wikszy, rdze min. ETD39, a najlepiej ETD44. Fotografia 4 przedstawia pierwszy prototyp przetwornicy, w którym chcialem sprawdzi moliwoci zakupionego rdzenia toroidalnego. Sam rdze okazuje si jednak trudno dostpny, dlatego kolejny model powstal w oparciu o typowy rdze ETD.

Rys. 3 Schemat montaowy Fot. 3 Rdze

Uwagi
Moim celem bylo zaprojektowanie jak naj- prostszego ukladu przetwornicy, dlatego nie

posiada ona stabilizacji napicia wyjciowe- go, wic osigi s zalene od napicia zasila- nia i wykonania trafa. Stabilizacja skompliko- walaby uklad, a poza tym nie jest konieczna, wikszo firmowych samochodowych wzmacniaczy mocy takiej stabilizacji nie posiada. Uklad ma oddzielon mas zasilania i mas wzmacniacza, co praktycznie eliminu- je wszelkie zaklócenia przedostajce si t drog. Masy te lcz si w punkcie ródla dwiku, czyli przy radiu samochodowym. Gdyby byly jakie klopoty, mona polczy je na plytce rezystorem 1-10k i/lub kondensa-

Fot. 2 Przetwornica

torem 1-100nF. Przy pracy przetwornicy bez obcienia moe si zday, e napicie wyj- ciowe osignie bardzo du warto, dlatego dobrze jest obciy wstpnie jej wyjcie. Ten wzrost napicia moe by spowodowany oscylacjami w uzwojeniu trafa, gdzie szpilki oscylacji naladuj kondensatory wyjciowe do duego napicia, mogc je uszkodzi. W moich prototypach jednak takie zjawisko nie wystpowalo. Warto wspomnie jeszcze o zabezpieczeniu nadnapiciowym. Przy pró- bie na zasilaczu regulowanym po przekrocze- niu napicia 15V przetwornica wylcza si, a przy ponownym zmniejszeniu napicia wl- cza si z powrotem, jednak bez ukladu mik- kiego startu, co powoduje krótkie przecie- nie i najczciej zadzialanie zabezpieczenia prdowego, sygnalizujc to wieceniem czer- wonej diody LED. Taki efekt moe wystpi w samochodzie, gdy jest jaki klopot z insta- lacj. Napicie wylczenia mona podnie, zwikszajc warto R11, co obniy równie dolne napicie wylczenia. Przepalenie bez- piecznika nie jest sygnalizowane, poniewa uklad sterownika jest zasilany bezporednio z wyjcia REMOTE radia i bdzie on sygnali- zowal prac, jednak na wyjciu nie pojawi si napicie. Poniewa w samochodzie panuj trudne warunki, dobrze by bylo zakupi spec- jaln wersj sterownika, przewidzian do pracy w temperaturach 25 do +85C, a nosi ona oznaczenie TL494I, niestety jest drosza i trudniejsza do kupienia.

Instalacja w samochodzie
Instalacja w samochodzie wymaga staranno- ci ze wzgldu na due prdy i niebezpiecze- stwo zwar. Dla przetwornicy w wersji do ok. 100W, gdzie pobór prdu nie bdzie przekraczal 15A, mona podlczy zasilanie bezporednio z instalacji przewidzianej do zasilania radia samochodowego, sprawdza- jc przedtem, jakim bezpiecznikiem jest ona

16

E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h

Projekty AVT
zabezpieczona. Pewnym rozwizaniem jest równie zasilanie calego urzdzenia, np. sub- wofera ze wzmacniaczem i przetwornic,
Fot. 4

z gniazdka zapalniczki. Mona wtedy latwo nasze dzielo zabiera do domu, eby nie zmie- nilo wlaciciela podczas naszej nieobecnoci. Dla duych mocy, czyli duych prdów prze- kraczajcych 20A, konieczne jest poloenie linii zasilajcej prowadzo- nej bezporednio z akumu- latora do przetwornicy napicia. Nowoczesne sa- mochody maj przewidzia- ne specjalne wyprowadze- nia do podlczenia sprztu audio, gdzie na akumulato- rze lub w jego okolicy umieszczone s bezpiecz-

Wykaz elementów
Rezystory R1,R4,R5,R13,R17,R18 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 R2,R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33 R6,R10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22-33 0,5-1W R7,R9,R12,R16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k R8,R15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 R11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 R14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47k P1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k PR miniaturowy Kondensatory C1,C6,C9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47µ./16V C2,C5,C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10n. C3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2200µ./16V

C4,C10-C12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100n. C8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1,5n. C13-C16 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1000µ./50V Pó³przewodniki D1-D7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1N4148 D8-D11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BY500 T1,T2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .IR.Z44 itp. T3,T4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC327,8 (25-40) T5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BC556 itp. LED1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .LED 2-kolorowa U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TL494 Pozosta³e B . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25A TR1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .ETD itp. (patrz tekst)

niki (50-100A) w postaci metalowych szyn, a przy nich punkty do podlczenia przewodów. W przypadku starej instalacji musimy sami podlczy przewód do klemy z biegunem dodatnim bd przez jej wymian na specjal- n z kilkoma wyprowadzeniami, albo dokr- cajc pod istniejc rub w klemie dodatko- w kocówk oczkow z naszym przewodem zasilajcym. Przewód zasilajcy powinien by moliwie najgrubszy i tak poloony w sa- mochodzie, eby nie ulegl mechanicznemu uszkodzeniu. Konieczne jest zastosowanie bezpiecznika instalacji umieszczonego zaraz przy akumulatorze. Jego warto powinna by nieco wiksza ni bezpiecznika w przetworni- cy. eby nie prowadzi drugiego przewodu, mas zasilania najlepiej pobra z karoserii obok miejsca montau samej przetwornicy. Trzeba wybra dobre miejsce, odpowiednio je przygotowa przez zdarcie lakieru i zamonto- wanie kocówki oczkowej, przykrcajc j dobrym wkrtem. Nowoczesne samochody maj cienkie blachy karoserii, dlatego trzeba znale odpowiedni punkt. Oczywicie naj- lepsz instalacj jest najkrótsza instalacja, najkorzystniej umieci przetwornic w po- liu akumulatora. Warto jeszcze zadba o pe- wny mechaniczny monta calego ukladu i do- br wentylacj. Problem drga w samocho- dziei zmiennych warunków atmosferycznych wraz z zalaniem wod zostawiam ju Wam.

P³ytka drukowana jest dostêpna w sieci handlowej AVT jako kit szkolny AVT-2732

Ireneusz Powirski

E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h

17